"Alegorija proleća"

мај 14, 2022

"Primavera" , poznata i kao "Alegorija proleća" , delo je italijanskog renesansnog slikara Sandra Botičelija. Delo je nastalo 1482. godine, tehnikom ulja na drvetu. Ova slika prilično impozantnih dimenzija (202 x 314 cm), poznata kao jedna od najčuvenijih mitoloških alegorija, naslikana je najverovatnije po narudžbini Lorenca di Pjerfrančeska Medičija za medičijevsku Vilu Kastelo. Prvobitno slika nije imala naziv a istoričar umetnosti Đorđo Vasari prvi je naziva La Primavera nakon što ju je video u Vili Kastelo 1550. godine. Slika se danas nalazi u galeriji Ufici u Firenci.

"Alegorija proleća" pripada ranom renesansnom slikarstvu kada slikari počinju intenzivno da se interesuju za teme iz antičke, grčke i rimske mitologije. To je jedna od najpoznatijih slika zapadnoevropske umetnosti. Predstavlja alegoriju bujanja proleća, dok je po drugom shvatanju slika ilustracija ljubavnog ideala. Veliki je uticaj rimskog pesnika Ovidija i njegove poeme "Fasti".

Na slici vidimo šest ženskih i dve muške figure, kao i bebu Kupidona sa povezom preko očiju. Oni se nalaze među pomorandžinim stablima. Vidimo figuru mladog muškarca koji drži palicu u ruci usmerenu ka nebu i tamnim oblacima a oni se nalaze u gornjem levom uglu slike. Pored njega su tri devojke u belim haljinama, od kojih dve nose raskošne ogrlice. Devojke igraju držeći se za ruke.

U gornjem delu slike je beba Kupidon koji sa napetim lukom cilja ka devojkama. Ispred njega nalazi se devojka u haljini ogrnuta crvenom tkaninom. Ona gleda u posmatrača, što čini i devojka sa njene leve strane sa krunom od cveća. Pored nje je još jedna ženska osoba u prozirnoj beloj haljini koju je zgrabila muška figura desno. Taj muškarac se razlikuje od ostalih likova. Vetar duva iz pravca njegovog ulaska u sliku i pomera haljinu njegove "zarobljenice".

Pošto je slika mitološka alegorija, sve bi moglo da se tumači kao proleće koje svetu donosi plodnost. Likovi bi, zdesna na levo, bili:

Zefir, martovski vetar, koji kidnapuje nimfu Kloris, a ona je povezana sa prolećem i bujanjem prirode. Po tom tumačenju devojka sa cvećem je Kloris, nakon što je pretvorena u boginju proleća. Ona svojom čulnošću privlači boga prolećnog vetra i on je onda pretvara u boginju cveća.

Centralna ženska figura bila bi Venera, boginja ljubavi i lepote. Mirta kojom je Venera okružena smatrala se simbolom seksualnosti, braka i trudnoće. Devojke da Venerine leve strane bile bi tri Gracije i one predstavljaju lepotu i uživanje u ljubavi.

Krajnji levi lik je bog Merkur koji štiti gaj rasterujući oblake. A taj gaj izuzetno je bogat detaljima, kritičari u njemu vide više od 500 različitih biljnih vrsta i oko 150 različitih cvetova.