Avanture iz kulture

RAZMIŠLJANJE O DELU JEDNOG OD NAJVEĆIH MISLILACA PROŠLOG VEKA (PIŠE: Piers Norris Turner)  Život jedne osobe ponekad može da ispriča priču o čitavom veku. Takav je slučaj sa ser Karlom Poperom (1902–1994), jednim od najistaknutijih kritičara autoritarizma u dvadesetom veku, ali takođe verovatno i glavnim filozofom nauke tokom veka naučnih otkrića bez premca. OTVORENO DRUŠTVO I NJEGOVI NEPRIJATELJI Godine 1989, pad Berlinskog zida je doveo do ponovnog interesovanja za Poperov veliki doprinos političkoj filozofiji, delo "Otvoreno društvo i njegovi neprijatelji" . Kada se "Otvoreno društvo" pojavilo u Engleskoj 1945. godine, Poper je bio austrijski filozof nauke koji je živeo na Novom Zelandu. Knjigu je odbilo dvadesetak izdavača pre nego što je Fridrih fon Hajek podstakao Rutlidža da je objavi. Poper je knjigu nazvao svojim "ratnim naporom", pokušajem da se kritikuju ideje koje su u osnovi dvostrukih ideoloških užasa faši

Šta nas danas, posle gotovo 8 decenija otkako je objavljen, vraća već pomalo zaboravljenom romanu prvog američkog nobelovca Sinklera Luisa "Kingsblood Royal" (kod nas preveden kao "Kraljevska krv").  Ja bih rekao da su to njegova aktuelnost i univerzalnost. A one proizlaze ne toliko iz konkretne teme ovog romana, a to je rasni problem, koliko iz njegovih suštinskuh poruka koje ne karakterišu samo američko društvo (radnja se događa u jednom gradu u Minesoti u prvoj polovini prošlog veka) , i jedan prostor i vreme, koliko, reklo bi se, različite delove sveta u različitim vremenima. Problem koji proističe iz predrasuda, iz mržnje prema onome što je različito i manjinsko, što je drugačije, što se ne uklapa u naše davno usvojene stavove, za koje se i ne pitamo da li su pogrešni - jeste izražen širom naše planete, u Americi možda i manje nego u drugim delovima sveta, mada se na prvi pogled ne čini tako. Zašto? Zato što u Americi već dugi niz godina postoji jav

The assertion that literature could decisively impact history and social movements would be somewhat pretentious. Primarily because crafting good literary works isn't akin to writing manifestos or calls to social action, regardless of their engagement. Good literature should primarily meet artistic criteria. Another reason lies in the fact that literature isn't as mass-oriented as, for instance, film, which undoubtedly has an advantage in influencing historical circumstances, although not to be exaggerated. Literature has certainly had a certain indirect influence on social movements, sometimes prompting political establishments, intellectual elites, or parts of certain classes to ponder. Still, it cannot be claimed that this influence was decisive. A completely different question is the personal engagement of a writer in shaping history. Concerning American literature, it is known that Harriet Beecher Stowe's work, "Uncle Tom's Cabin," had certain

Književnost, kao ogledalo društva, često preuzima ulogu svedoka i tumača istorijskih događaja. Međutim, direktni uticaj književnosti na istorijske tokove nije uvek očigledan. Kroz veći deo ljudske istorije, usmena predanja, mitovi i legende često su imali dublji uticaj na formiranje stavova i vrednosti nego pisana reč. Pisci su se bavili društvenom i istorijskom problematikom, ali su dometi njihovih dela bili ograničeni. Pisana književnost teško je dopirala do šireg auditorijuma, čime je njen direktni uticaj bio sveden. Uzmimo kao primer antičku Grčku, gde su usmena predanja poput epova Homerovih "Ilijada" i "Odiseja" imala značajan uticaj na formiranje grčkog identiteta i vrednosti. Ova dela nisu bila samo književna, već su služila i kao osnov za moralne i etičke norme društva. Međutim, kroz istorijski razvoj, književnost postaje sveprisutnija, a uticaj njenih autora postaje vidljiviji. Ipak, čak i u doba Rima ili Evrope srednjeg